ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ » ΠΟΙΗΣΗ » Ποιήματα
ΤΑΝΑΙΣ
5
ΤΑΝΑΪΣ
Από τις Εκδόσεις Γαβριηλίδης
7
Νηα μεν αυτού κέλσαι επ’ ωκεανώ βαθυδίνη αυτός δ’ εις Αιδέω ιέναι δόμον ευρώεντα
(Οδύσσεια, Κ’ 511-512)
9
Αβραάμ14,,Σαμουήλ14,Πέρλα12,Ντόλτσα11 Δαυίδ8,Ιωσήφ7,Ραφαήλ5,Σολομών1 |
Ραχήλ16,Σαμουήλ14,Αιμιλία12,Μάρκος8 Ιωσήφ5,Σολομών1,Αστρο14.Ιακώβ7 |
Ρεβέκα5,Μπουλίσα7,Σαμουήλ3,Αννα1 Λιλίκα8,Χαίμ7,Δαυίδ5,Σταματία4 |
Ρένα2,Ρενέ9,Σάρρα16,Αλβέρτος9, Ελβίρα5,Χαίμ4,Βίκτωρ5,Σάρρα3, |
Ισαάκ13,Μωύς12,Αννα16,Μάρκος14, Ηλίας14,Αλβέρτος10,Στερίνα7,Ματαθίας3, |
Ιρμα14,Εμμανουήλ10,Ιακώβ8,Ροβέρτος5, Μωυσής1,Ισαάκκ14,Συμεών16,Δεά11, |
Ρεγγίνα5,Μπουλίσα15,Ιωσήφ16,Ματαθίας16, Λεά15,Στερίνα13,Σίμων7,Φοφώ6, |
Λεά12,Βικτωρία9,Μαίρη4,Αννα7, Ματαθίας1,Πασχάλ15,Καίτη10,Νισήμ7, |
Σολόμ10,Ρόζα9,Ηλίας7,Λίνα12, Βίκτωρ9,Ρόζα5,Μάρκος13,Σιμχά15, |
Ιωσήφ10,Ματίλδη12,Δαυίδ10,Ζίλδα6, Αλβέρτος2,Ισαάκ9,Ραφαήλ7,Ιωσήφ4, |
Ρεβέκκα1,Ρόζα15,Αβραάμ14,Ελβίρα10, Νισίμ5,Ιακώβ4,Βίκτωρ8,Ραφαήλ6 |
το θυμάρι ο βασιλικός
η ρίγανη ο δυόσμος
η λεβάντα το σκίνο
ο πανσές η τριανταφυλλιά
το γιασεμί το λιοστρόφι
η παπαρούνα ο έρωντας
η τουλίπα η μαργαρίτα
η χαρουπιά η κερασιά
η λεμονιά η λαδανιά
η ελιά το ρακί
ο ροδίτης το αμύγδαλο
πνοή
απόσταγμα
συντρίβει
10
Με-στο-μα υγρό
νερο-ποντή
το φύλλω-μα πνιγμένο
τριγμό μορίων
λάθρο δοξάρι τρίζει
πως σέρνουν τη λεύκα
σποδό στη γη
μ ένα λεκέ στον κορμό
και ήλθε καιρός
να προσέξεις τις χορδές
όταν πέρα
οι θεοί εκκρίνουν
σε διάσταση νέα
οσμές που μιλούν
σύννεφο στο σύννεφο
σ’ αποφορά και
πρόθεση
γιατί λείπει το μάτι
στις λακκούβες του χρόνου
λείπει το σώμα
και μένει ξένος στον ήλιο
ο μαύρος λεκές
11
Στάχτη και φωτιά με τύλιξαν
όταν το βλέμμα έστρεψα
στο έσχατο εντός μου
γιατί σ’ ένα σκοινί περπάτησα
γι’ αυτό που λάμπει
όταν o ήλιος έστελνε κυρτό το φως του
σε αυτό που ήταν άβυσσος
κ’ έπειτα πάλι πίσω
εκεί όπου υψώθηκα κορμός
.
12
ορφανό της συναγωγής μου δέντρο
ποιος πεθαμένος έσπειρε
με χέρι ραγισμένο
κραυγές οστράκων και σκιές
σε ποιων φυκιών τις σκοτεινιές
ο ήλιος βραδυπόρησε,
κι’ ερήμωσαν τα σπίτια μας κενά
βαθιές ήταν αυλακιές
οι σάρκες που πνιγήκαν
δίχτυα ήταν που σ’ αφάνισαν
δίχτυα και θηλιά.
13
νύχτα ο άνεμος
σκορπούσε λέξεις
κλάματα παιδιών
μετακινώντας σπασμένα κλαδιά
στο κτύπο των ρολογιών
έφευγαν στο σκοτάδι
και ήταν
προπομπός πορθμέας,
του ποταμού το όνομα,
το περιέχον αυτό που πάλλει,
με τις σειρήνες που σημαίνουν το ταξίδι
με τις οσμές ιωδίου γράσου και σκουριάς
και περισσότερο
με το θαμπό εκείνων
ήταν
14
Μάρκος Άννα
αποτρόπαια
αποτρόπαια απειλή
αιώρα
αιώρα τρόμου αποτρόπαια
δέσμιος
δέσμιος στη δίνη
διάσελο αιώνια στο κύμα
δίχτυ που ήταν πνιγηρό δέσμιος
ανάσα
ανάσα του νεκρού
ανάκουστη μνήμη φωσφόρου
αποστάσεων ανάσα
μόριο υδάτινο
μυροβόλο μόριο
μαρτυρικό του πελάγου μάτι
μάτι μόριο
αιώρα αιώνια του πελάγου μνήμη
16
σε τούτα τα νερά
ζει ο Μεγαλέξανδρος
αν δεις τη νύχτα
δεν είναι ο έρωτας δρεπάνι και θερίζει
αν δεις τη νύχτα
βλέπεις τις νύχτες μου
σπέρνουν γκρίζα τα λέπια και σκουριά
διαβρώνουν τις σαρκοφάγους των βυθών
αν δεις τη νύχτα εκείνους βλέπεις
σε πνιγηρή συσσώρευση
αντικείμενα πεταμένα στο σκοτάδι
ενθυμήματα διηγήσεων
-Πιθάμ και Ρααμσές -
φωτιά και στάχτες των καιρών μας
αν δεις τη νύχτα τα τζίνι βλέπεις
σφραγίζουν οστά παιδιών σε θάλαμο χάλυβα
σβήνουν το βυθό με σπόγγους ολόγυρα.
........................................………………
κλείνουν οι μοχλοί της γης στο ουρλιαχτό των γλάρων
17
μα πώς
μαχαιρώνουν τα γράμματα
στο διαθόλιο
πώς σκόρπια
καταγράφουν στο βυθό
κρανία κελύφη
είναι που το φως
στα τεθλασμένα κύματα
με κίνδυνο
μαλάσσει το φως
περιδινούμενο
και σ’ απόχρωση σκουριάς
οι επιφύσεις των οστών
αιωρούνται στο θάμβος
σε ανοιγμένα ελάσματα
και τα κρανία
κρανία διόπτρες
ρωγμές στις αφηγήσεις
18
τα φτερά των πουλιών
σπασμένα φωνήεντα
ι ι ο ο α α ε ε υυ
ουαί αεί
σε μακρόσυρτο βόμβο
κι’ εσύ προσπαθείς
να μην ακούς τον λίβα
γυαλί το νερό
κλείστρο φονικό
κι εσύ προσπαθείς
το έξω της φθοράς
Πέρλα
άχρονη σιωπή
πως απλώνεσαι
αν
19
θα επέστρεφαν
κύρτωναν οι δρόμοι
φορτωμένοι σκιές
και ήταν στην παγωνιά
υδρόφυτα
στο μίκβε άλλοτε που
κατεβαίναν
η Βικτόρια η Ρόζα η Λεά
υδρόβια στο πέλαγος
χωρίς αναγγελίες
χωρίς αίμα
στην οδό Δούκα
δίπλα στην τριανταφυλλιά
η Ρόζα κατακόκκινη
κυνηγούσε τη Λεά
και εσύ Βικτόρια θα φώναζες
να βιαστούν για τη Σουκά
υδρόβια
στις οσμές των κυμάτων
βυθισμένα στα νερά
στην οδό Σκούφων
ξεραμένα φύλλα.
στην οδό Κονδυλάκη και Δούκα
θα επέστρεφαν
20
και ήταν άσπρα τα πουλιά
στο μουχλιασμένο σπίτι
γύρω κάποτε παιδιά
θα τρέχανε στην άμμο
και ήτανε
δάχτυλα, πόδια, ίχνη σωμάτων
τροχιές οχημάτων
κάστρα διώρυγες σημάδια
στερημένα χρωμάτων
όλα χαμένα Στερίνα
και το Σ στο όνομά σου
συρροή συριγμός συντριβή.
21
υπήρχες στο διάστημα των λέξεων
στον αστερισμό της λεύκας που ήταν άλλοτε
και ήταν άλλοτε πουρίμ
και ήσουν Εσθήρ παιδί
παιδί και ήσουνα ντυμένη με βασιλική στολή
φορούσες κορώνα χάρτινη πετούσες κομφετί
κι’ έφερνε η νόνα του Αμάν τα δόντια στη γιορτή
Εσθήρ ,
χωρίς πυξίδα και
παγώνουν τα σώματα,
τα μαλλιά σου θα πάρουν το χρώμα των φυκιών
θα κοιμηθώ με την ανάμνησή τους
είπες εσύ
η στερημένη το θυμάρι,
η με φυσαλίδες στις σιωπές των οσμών
ενώ από τα μπαλκόνια τ ουρανού
θ’ ανέμιζαν κόκκινα μπαλόνια και γιρλάντες.
πουρίμ είναι πάλι ,
και είναι ο Αμάν νεκρός
ντυμένοι όλοι στα βελούδα
με μακιγιάζ πολύ
(λόγοι είναι κοσμικοί)
με γλυκά και ηδύποτα
ψέλνουν το καντίς
22
κοιτάζω τους κόκκους που έχεις γίνει
με απόχη τους μάζεψα από το κύμα
στο βάθος του πέλαγου μια φωτογραφία σου σαπίζει
και νότες συντρίμμια
σολ και λα που χάσανε το λάμδα
μείνανε φωνήματα στο ρέμα
σο
α
και
σο
σ
23
Στην εκτροπή της νύχτας εγκλωβίστηκε ο χρόνος των νεκρών,
μα που λοιπόν οδηγεί η σύσπαση της μνήμης;
ταξιδεύοντας από τη Βενετιά
ο Σερένο
φέρνει ρούχα κινέζικο μετάξι,
και μια χανουκιά
τρεις μέρες στη θάλασσα
δύο στη Ζάκυνθο
σφυρίζει ο Σερένο στην οδό Κονδυλάκη
Παρασκευή και θα ’ ναι
η Όλγα ντυμένη
με φλωρεντινά κεντίδια
έρχεται η Νύφη
και πόθησε τη ζεστασιά της
η ευλογία της απλώνεται στη γειτονιά.
....Βαηκαντές ιτό κι βο Σαβάτ μικόλ μελαχτό
έρχεται η Νύφη Όλγα,
και συ Εσθήρ, να ’σαι στο τραπέζι με τα δυο ψωμιά
το ιερό κρασί και τα κεριά.
σπασμένοι καθρέφτες
πολλαπλά είδωλα
σιωπή.
εκδοχή ποια εκδοχή
το αόρατο συστρέφεται .
σπείρα πνιγηρή
24
γύρισα
σύντροφος τυμπανιστής
στις παράλληλες θάλασσες
ποιον θα ρωτήσεις
τι μπορώ να πω
εδώ είναι τα σύνορα
εδώ πληρώνουμε διόδια
στο γαλάζιο μανδύα
γυρολόγος σπασμών της τραυλής μου γλώσσας
πως θα μιλήσω δύστοκα σύμφωνα
επικαλούμαι και
αναμιγνύω μορφές
μεταβάσεων
σε ρευστή συμπύκνωση
ακούω το κλάμα
και εκείνοι γύρω μου
περιστρέφονται εκείνοι
βροχή κυττάρων υγραίνει το δέρμα
ακούω το κλάμα
η φωνή κατακλείνει
ασθενική που βυθίζεται
ανατολικά του πελάγου
έτσι ομίλησα άλλο δεν έχω να πω
και γράμματα ...
25
ήταν πρόβλημα γενεών
οι φωτογραφίες του πατέρα άφησαν σημάδια
θα έπρεπε να βρεθεί χώρος για τους άλλους
για τον ρόγχο του Άστρου ας πούμε
παρών που
κλυδωνίζεται
σκαμπανεβάζει το σκάφος
με τον Φλοιβά
κατ’ ευθείαν στη ρουφήχτρα
Εγώ είμαι εδώ
βεβαιώνομαι πνιγμένος
26
Ο ήλιος χρυσίζει τα τείχη
ντυμένος άσπρα
θα σταθώ στη στροφή
για μιαν ανάσα
τις εποχές που μακριά
στο δάκρυ λάμπουν
δεν θα κοιτώ γιατί
αλάτι είναι η ζωή
σταλαγματιές αλάτι
σε ένα φλιτζάνι θα κοιτώ το μέλλον
αχνές τις πατημασιές από μορφές που θα ’ρθουν
ανάλαφρες και φτερωτές θα κατεβαίνουν
ντυμένες με ρούχα ξένα
σε μηχανές αλλόκοτες που ταξιδεύουν
όταν
θ’ ακούγεται το βουητό τα’ ανέμου
στην ίδια εκείνη θάλασσα
όπως τότε
που φρικαλέο γύρισμα
τη νέκρωσε με θαύμα
αλάτι είναι η ζωή
σταλαγματιές αλάτι
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
29
σελ.5
ΤΑΝΑΙΣ : Τον Ιούνιο του 1944 οι Γερμανοί επιβίβασαν και έκλεισαν στα αμπάρια του πλοίου ΤΑΝΑΙΣ τους εβραίους της Κρήτης. Στις 9 Ιουνίου 1944 το ΤΑΝΑΙΣ βυθίστηκε στο πέλαγο ανάμεσα στην Κρήτη και τη Σαντορίνη.
σελ. 9
Στον πίνακα αναγράφονται τα παιδιά έως 16 ετών που εξολοθρεύτηκαν σε αυτό το ταξίδι.
σελ. 11
Λεύκα : Δέντρο της ζωής , πράσινο από το μέρος του νερού (φεγγάρι) και μαυρισμένο από το μέρος της φωτιάς (ήλιος) (θετικό – αρνητικό)
σελ.14
Αδαμά: στα εβραϊκά σημαίνει γη
Αδαμ - Αδαμά
σελ. 16
Πιθάμ και Ρααμσές. : Eξοδος Α’ 11
Οι πόλεις που έχτισαν οι σκλάβοι εβραίοι και στις οποίες οι Φαραώ είχαν τις αποθήκες τους
Κλείνουν οι μοχλοί της γής : Οι μοχλοί της γης είναι επάνωθέν μου διαπαντός. Ιωνάς Β’ 6
σελ. 19
Μίκβε: δεξαμενή νερού για το μπάνιο κάθαρσης των γυναικών σύμφωνα με την εβραϊκή θρησκεία
Σουκά: παράπηγμα, σκηνή που στήνεται στο προαύλιο της συναγωγής για να θυμούνται οι εβραίοι την περιπλάνησή τους στην έρημο όταν ήταν αναγκασμένοι να ζουν σε σκηνές. Θεωρείται και γιορτή των ευχαριστιών γιατί συμπίπτει με την περίοδο συγκομιδής των φρούτων
σελ.21
Πουρίμ: εβραϊκή γιορτήσε ανάμνησητης σωτηρίας των Εβραίων της Περσίας (5ος π.Χ. αιώνας) από τα χέρια του Αμάν. Σε αυτή τη γιορτή τα παιδιά ντύνονται με ρούχα εκείνης της εποχής και προσφέρονται παραδοσιακά γλυκά.
Τα δόντια του Αμάν: γλυκά σε σχήμα δοντιού που προσφέρονται τη γιορτή του Πουρίμ.
Καντίς: εβραϊκός ύμνος.
σελ.22
Σοά: το εβραϊκό ολοκαύτωμα
σελ. 23
Νύφη : Στην εβραϊκή θρησκεία το Σάββατο αποκαλείται και Νύφη
... βαηκαντές ιτο κι βο Σαβάτ μικόλ μελαχτό:
και ευλόγησεν αυτό διότι το Σάββατο ανεπαύθη απ’ όλα τα έργα του
(από την ευχή που λέγεται την Παρασκευή βράδυ που αρχίζει το εβραικό Σάββατο)
σελ.26
Αλάτι : το αλάτι στην εβραϊκή θρησκεία συμβολίζει το ιερό και το αιώνιο