ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ » ΠΟΙΗΣΗ



ΚΥΚΛΩΝΙΟ

 
 
 
Κυκλώνιο 
 
 
 
 
από τις εκδόσεις "μελάνι"

 

 
 
 
 
 
Βλέπω λέβητα αναβράζοντα
και το πρόσωπον αυτού
είναι προς βορράν.
 
 Ιερεμίας Α:13
 
 
 
 
 
 
 

σελ.9

 
 
 
 
Ο Γιοσέφ μπεν Μαλκά 
εξόριστος της θάλασσας
με την έρημο στο στόμα
πενθούσε την πηγή
κι’ ήταν ο λόγος του πληγή
                            και η πληγή του λόγος
 
Εσύ που ξυπνούσες συντροφιά με τη μηλιά
εσύ που σελάγιζες σ’ ένα κοράλλι  γέννας
εσύ που πότιζες το άνθος της αγάπης σου
εσύ που ζητούσες τη γεύση της κανέλλας
 
     και το σκοτάδι
     για ό,τι χάνεται σε άκρο βαθύ
 
Ήρθες να κλάψεις στο μετέωρο του ήλιου σου
ήρθες να περπατήσεις σε ξεραμένα φύλλα 
ήρθες να βάλεις σημάδι το φεγγάρι 
ήρθες να μετρήσεις το μελανί της πέτρας
 
      και το σκοτάδι
      που διαγράφει τον ουρανό     
 
Χάθηκαν τα Σάββατα την άνοιξη
χάθηκαν οι Κυριακές το καλοκαίρι
χάθηκαν το φθινόπωρο οι γιορτές
χάθηκαν το χειμώνα οι φωτιές
 
 
 

 
σελ.10
 
 
 
 
Και ήταν η φωνή του αιώνων ράγισμα
Κι ήταν αγωνιστής ποιμένας
Κι ήταν ταγμένος
σ’ αλλόκοτες στρατιές
Κι ήταν το πεπρωμένο του στην άμμο
με κόμπους στο χιτώνα του δεμένο
Κρατούσε μάτια στις παλάμες 
λαλιά στο μπράτσο και στο μέτωπό του
Και ποια ελπίδα να είχε
όταν αυτό που δρόσιζε 
μαράθηκε στην αποβάθρα
κι έφυγε η λέμβος χάθηκε 
στην πάχνη άλλου κόσμου
Θα ήταν μια επέμβαση 
ν’ άφηνε την ουλή να σβήσει
 
Εκλάμψεις 
Αριθμοί
Και μακριά 
φτεροκοπούσε μια φωνή
 
 
 

σελ.11              

 
 
αυτοί  είναι οι  γόνοι μας στην προσφυγιά
μιαν ώρα πριν τη νύχτα και το ζόφο της
Κυνηγημένοι στην άκρη της θάλασσας 
 
Μιλούσε
κι επέστρεφε η λαλιά του ηχώ
 
 
 
 
 

σελ.12

 
 
 
Έχει καλώς 
 
Όμως δεν ήμουνα εγώ αυτός που διάβηκε την πύλη
άλλος ήταν 
Ήταν που η ευχή της μάνας με ονομάτισε  
“Μακάρι να μου δώσει κι άλλον”
Ήταν ο άλλος μες στον χρόνο 
Φυλάκιζε την όψη του στα βλέμματα 
και υποψιαζόμουν ένα  σύνορο
υποψιαζόμουν τους κυματισμούς
τους σχηματισμούς τους αριθμούς 
Διέσχιζε τις εκτάσεις   
στο εκτός των πραγμάτων
Ποιος μου επέτρεψε να τον ληστέψω
Ποτέ μου δεν ψηλάφισα τον άλλον
Σκιά του ήμουν που τρέκλιζε
στα βράχια.  
 
 
 
 Ερώτηση:   Πως λέγεσαι;
 Απάντηση: Από τον πατέρα μου; Το τωρινό μου όνομα είναι… 
 
 
 

σελ.13

 
 
 
 
Βλέπω του πατέρα τη σκιά
ψιθύριζε στην προσευχή της 
η μητέρα
είχε τον ίλιγγο του σύννεφου
χαμογελούσε στωικά 
φοβάμαι μουρμούριζε
 
Οι παππούδες 
ανοιγοκλείνουν  τα χείλη
Στο κλειδωμένο συρτάρι
φυλάγω το ταλέτ σου
Μυρίζει θανατικό το σπίτι
φοβάμαι
Έλα να πούμε το σεμά
Ακροβατεί  ο Θεός και δεν μας βλέπει
Αδονάϊ ελοένου
 
                               
 

σελ.14

 
                               
 
 
 
το σπίτι 
χωρίς παράθυρα χωρίς πόρτες
μια μάνα έκρυβε το πρόσωπο 
στον τοίχο
 
Φύγανε
Mε καΐκι για τον Πειραιά         
 
 
 
 
 
 

                                                                                      σελ.15         

 
 
 
 
Δέκα 
Δέκα σκαλοπάτια
η θάλασσα  
 
Μετρούσανε
με δυο κουπιά 
και δυο πανιά
τους οιωνούς
χαρούπια σε σωρούς
 
Ξέφευγαν κοπάδια τα ψάρια
έσκαβαν
έσκαβαν τη ρευστότητα
ξεγλιστρούσαν από σχισμές 
χάνονταν
προσπαθούσαν το ασύλληπτο 
 
Μετρούσαν
 
 
 
 

σελ.16

 
 
 
 
 
Έτσι που βούλιαζαν
πού είναι οι ρυθμικοί στίχοι με τους ίαμβους
Έλιωνε ο πηλός των ημερών
έσβηνε στο σωρό των απειλών
 
Ιδού
                           
 
 
 
 
 
 
 

σελ. 17

 
 
 
 
Σπεύδει
Ο χρόνος σπεύδει 
στην τροχιά
 
Σπεύδουν 
Σπεύδουν εκείνοι
που ξεχύνονται
                               
Τίποτε
Τίποτε αιθέριο 
Το λαμπερό ξεγλιστρά από φεγγίτες 
Δεν μπορείς να δεις
 
Έτσι σκέφτονται  τα πουλιά
Όλα κρεμάλα σε θηλιά
 
      
 
 

σελ. 18

 
 
 
 
 
Εύα Υβέτ Ήβη και Λευκή   
όνειρα ονείρου μου στη γη 
καρπός κιτριάς κλαδί μυρτιάς 
φύλα ιτιάς και φοινικιάς 
γυρίζατε κύκλο τη γραφή  
με τα κεριά σας αναμμένα 
Ήταν Σιμχά Τορά ήταν γιορτή 
Λευκοί καπνοί  ’χαν υψωθεί 
λείψανα μάτια ρημαγμένα 
Γραφή και σύμβολα οι ναοί
στοιχειά που στοίχειωναν κι εμένα
 
 
 
 
 
 

σελ.19

 
 
 
 
Σημάδια που θα μείνουν στο κορμί
Το σύνορο στενεύει στη γραμμή
 
Θηλιά σφιχτή τους δυναστεύει
                              Τους πνίγει
                              Τους πνίγει 
                                   Θεριεύει 
 
Για να
εξέλθουν
Τα εντόσθια
 
                           
 
 
 

σελ. 20

 
 
 
 
Νύχτα
Ήτανε νύχτα με γραφίδα
 
Χάραζε τον αριθμό
                                                                              
Κύριε
Πώς; 
 
 
 
 
 
 

σελ.21

 
 
 
 
Ήταν εκεί 
ο Σάββας ο Βίκτωρ κι o Σιμχά
Κι άλλοι πολλοί
Που τρέκλιζαν καθώς ισχνοί
Βαδίζανε
Κι όλοι μαζί θρηνούσαν
Με την ηχώ του ήχου που 

 

Ολόγυρα δονούσε
Ήχοι συρμών, ήχοι σειρήνας
Σφυρίγματα φιδιών
Και υλακές σκυλιών
Κι αίμα καπνό
 
 
 
 

σελ.22

 
 
 
 
Γύρισε τότε  σαλπιγκτής
Με βρόντο με οιμωγή 
 
Ποιος στο λοιμό ποιος στη σφαγή
 
 
 
 
 
 

σελ. 23

 
 
 
 
Κ υ κ λ ώ ν ι ο 
                                          
 
Ανάσα βάραθρο
Βάραθρο 
Γαντζώνεται στη 
Δέηση
Εκλιπαρεί το έλεος ποιος 
 
Ζόφος ποιος
Ήχος θρόμβου
Θρόμβος πνιγηρός
Ικρίωμα είναι στο ικρίωμα
Και κλονίζονται  Κύριε
Λιώνουν
 
Μητέρα 
Νυχτώνει  
Ξάγρυπνοι
Ολιγόσαρκοι πώς 
Περαιούνται πώς
Ρημάζουν με
Σπασμούς 
Τέλους
 
Υπερκόσμιες 
Φουρνίζουν
Χρυσαλίδες 
Ψαλμωδώ Κύριε
 
Ωρύομαι 
                                            
                 
 
 

σελ.24

 
                                                           
 
 
 
 
 
Μέλη που δεν αφήνετε σκιά 
Δέρμα και σάρκα από πηλό                                                        
Άχυρο ξερό  
Πληγή στην πληγή η έρημος
  
 
 
 
 

σελ.25

 
 
 
Καντίς Α
 
 
 
Έπειτα πώς έκρυβαν τις λέξεις
Πώς εικόνες δάγκωναν τη γλώσσα
Πώς ακούγονταν κραυγές
Αριθμοί και Συλλαβές
 
Μιλούσε η καρδιά
Κι  άλλος ρωτούσε
 
Θ’ άπλωνε το χέρι Του
                         
 
Προσεύχονταν
 Ας μεγαλυνθεί και ας αγιαστεί  το μέγα όνομά Του…
   
 Στο λευκό απλωνόταν 
 Ο Απομακρύνων την ημέραν 
 O Που απλωνόταν σαν πορφύρα
 Το  χέρι Του 
 Με το σινιάλο του καπνού
 Με την οσμή του σύννεφου
 Με φθόγγους κάποιας θραύσης
 Στο κενό
                                                              
 
 
 
 
 
 

σελ. 26

 
 
 
 
Εκείνα τα σύννεφα έκρυβαν τον ήλιο
Και δεν είχε ήλιο το κλάμα των παιδιών
Κανείς
Κανείς δεν ρώταγε 
Κανείς δεν κοίταζε τη σάρκα που 
Φιλούσε στο στόμα τις καμινάδες
 
.
 
 
 

σελ.27

 
 
 
 
Καντίς Β
 
 
 
 Υπεράνω των ύμνων 
 Στο λαμπύρισμα της γλώσσας 
 Αιωρείται το Τίποτα
 Αιωρείται το Τώρα
 Ευλογητός που γυμνώθηκε                      
 Και γυμνός πορεύτηκε
 Ευλογητός
 Ο κληρωτός της μοίρας
 
Ας μεγαλύνεται η μνήμη του
Ας ευλογείται
                     
                                        
 
 
 
 

σελ.28

 
 
 
 
 
Ένα παιδί ονειρεύεται
 
Ποιοι έκλεισαν  τους οχετούς και πλημμυρίζει ο τόπος
Ποιοι άνοιξαν τις σήραγγες και ρούφηξαν το σώμα
Ποιοι σκόρπισαν στους δρόμους τα ιμάτια;
                              
 
Διάβαζε τους στίχους
Η μητέρα με κρατούσε από το χέρι
Τότε κάποιος σήκωσε το μαχαίρι του χωρισμού
 
To πρωί στο μάθημα φώναξε
Τα  παιδιά άφησαν
ίχνη των ποδιών τους στα όνειρά μου 
       
Δίπλα του η Λέα χάραζε με το μολύβι   
Ζωγράφιζε σύννεφα
Σύννεφα με γραμμές      
εκείνος δεν ήταν στις γραμμές της 
       
Δεν ήταν
       
Πώς μπορεί να διηγηθεί
 
 
 
 
 

σελ.29

 
                                       
 
 
 
Ουρίμ και Θουμμίμ
 
                                      
Έτσι κοιτάζεις το μέλλον
Δοκιμάζεις τα χέρια σου
στον τέντζερη της προσφυγιάς
 
Χόρτο πικρό που βλάστησες
Τη Μνημοσύνη να ονοματίζεις
Και το Ασύλληπτο που την κάρπισε
                                           
                               
                              
Μια φίλη των ΑΛΛΩΝ είπε: Όλοι οι ΑΛΛΟΙ λένε ψέματα
 
 
 
 
 

σελ.30

 
 
 
 
 
Λιβάδι που χτίκιασε 
Αίμα του φεγγαριού στη στέπα
Τα πληγωμένα πόδια σου Σαμουήλ
Τα παγωμένα σου πόδια Βήτα
 
Μνημεία που πληθύνατε
με πικραμύγδαλα τη νύχτα
 
 
 
 
 
 

σελ.31

 
 
 
Η μαρμαρυγή σου
Γιοσέφ μπεν Μαλκά
καρπός και άρωμα
που βγαίνει από κελύφη
και μια μορφή 
Ε λ ε ο ν ώ ρ α     
ανάκλαση 
στο χώμα από άλμη 
 
Ε λ ε ο ν
ω ρ α
 
 
 
 
 
 

σελ.32

 
 
 
Ξάπλωσε. 
Γύρω του 
Λέξεις που διαλύονταν 
σε συλλαβές 
Σε γράμματα που 
σχημάτιζαν σεντόνι 
 
τυφχψωαβγδεζηθικλμνξοπρσ     αλεφμπετγκιμελνταλετχεβαβ
ικλμνξοπρστυφχψωαβγδεζηθ     ιοντκαφλαμεντμεμνουνσαμεχ 
πρστυφχψωαβγδεζηθικλμνξο     νουνσαμεχαγινπετσαντικοφ
οπρστυφχψωαβγδεζηθικλμνξ
τυφχψωαβγδεζηθικλμνξοπρσ
αβγδεζηθικλμνξοπρστυφχψω
 
Τον σκέπαζαν
Και μακριά  
φτεροκοπούσε η φωνή
 
 
 
            
               
«Σαλώμ, κύριε Γκαλάντε, ας είσθε καλά και ευχαριστώ»
«Εγώ, πρέπει να σας ευχαριστήσω»
Σφίγγουμε τα χέρια θερμότατα, σαν να είμεθα συγγενείς. Και αλήθεια δεν ανήκουμε στην ίδια οικογένεια των δολοφονημένων; …
 
 
 
 

σελ.33

 
 
 
 
 
Και αν θαφτούν στη λήθη εκείνες οι εποχές
Η τελευταία τους πνοή μάς χαιρετάει
Και αν πνιγούν στο πέλαγος οι στάχτες σιωπές
Ίδιος θα είσαι γυρολόγος που γυρνάει
 
Κέρινα πρόσωπα ατενίζω στο ναδίρ
Στις μέρες μας η λάμψη ξεθωριάζει
Ψέλνω τους ύμνους σου Ελεάζαρ μπεν Κιλλίρ
Μας άφησες Θεέ και η ψυχή σπαράζει
 
 
 
 
 
 

σελ.34

 
 
Σημειώσεις
 

σελ.35

 
 
 
 
Σελίδα 10
Αριθμοί  15:38            “θα φτιάξετε κρόσσια (με κόμπους) στις άκρες των ρούχων σας
Δευτερονόμιον  6: 8    “τεφιλίμ: να τις δέσεις σαν σημάδι στο χέρι σου και να τις έχεις σαν έμβλημα στο μέτωπό σου, ανάμεσα στα μάτια σου”
 
Σελίδα 12           
Γένεσις 30:24  
 
Ερώτηση: Πως λέγεσαι…(προφορική Μαρτυρία) από το βιβλίο  «Προσεγγγίζοντας το Ολοκαύτωμα στο ελληνικό σχολείο» παράρτημα 2 Σελ..285, Εκδόσεις Ταξιδευτής, 2007              
 
Σελίδα 13
σάλι με κρόσσια. Το φορά ο πιστός στη λειτουργία του Σαββάτου και των εορτών. 
Σεμά Ισραέλ –άκουσε Ισραήλ.... (καθημερινή προσευχή)
ο Κύριός μας...  Σεμά Ισραέλ Αδονάι ελοένου αδονάι εχάτ 
 
Σελίδα 15 
Ο αριθμός δέκα είναι ιερός για την Εβραϊκή θρησκεία: Δέκα είναι οι εντολές.  Δέκα ήσαν οι πληγές των Αιγυπτίων. Δέκα ενήλικες (μινιάν) απαιτούνται για την πλήρη θρησκευτική λειτουργία.
 
Σελίδα 18
Στίχος 4  Και την πρώτην ημέραν θέλετε λάβει εις εαυτούς καρπόν δένδρου ωραίου, κλάδους φοινίκων και κλάδους δένδρων δασέων και ιτέας από χειμάρρου Λευιτικό 23:40
Στίχος 7   Από τον 9ο αιώνα μ.Χ. την ένατη ημέρα από της ενάρξεως της εορτής της σκηνοπηγίας (Σουκώτ) εορτάζεται η ολοκλήρωση τις ανάγνωσης της Τορά  (Γραφής). Κατά τη διάρκεια της γιορτής όλοι οι κύλινδροι με τους παπύρους περιφέρονται κυκλικά 7 φορές γύρω από τους πιστούς.
 
Σελίδα 24
Στίχος 3    Ιώβ  ΙΓ/25
Στίχος 4     Iώβ 16:14
 
Σελίδα 28
Οι στίχοι 6&7  είναι από το ποίημα Ένα νεκρό παιδί μιλά της Nelly Sachs   
 
Σελίδα 29
Έξοδος 28:.30 (κατά τους Ο΄: Δήλωση και Αλήθεια)
 
Σελίδα 32
«Σαλώμ, κύριε Γκαλάντε…..
Από την αφήγηση του Σολομών Γκαλάντε στην Μίριαμ Νόβιτς
(Μίριαμ  Νόβιτς,  Το πέρασμα των βαρβάρων, Εκδόσεις Ταξιδευτής, 1985). 
 
Τα ποιήματα των σελίδων 26 και 28 διαβάστηκαν την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος το έτος 2003. (Εβραϊκό Νεκροταφείο, Νίκαια, Αθήνα). 
 
 
 

Copyright © Ιωσήφ Βεντούρας - Με την επιφύλαξη παντός νόμιμου δικαιώματος. | Developed by Hyper Center